Warto, czy lepiej dać sobie spokój? Poznaj zalety i wady prowadzenia własnej działalności gospodarczej

Mateusz Rąbalski
14.12.2017

Mieć własną firmę – brzmi świetnie, ale czy na pewno wiesz, z czym to się wiąże? Jeśli ma to być Twoja pierwsza działalność gospodarcza w życiu, to nie możesz mieć pojęcia, w co właściwie chcesz się „wpakować”. Prowadzenie firmy nie jest takie proste, jak mogłoby się wydawać. Między innymi dlatego wciąż miażdżąca większość ludzi na świecie woli pracować na etacie, niż brać się za robienie biznesu. Nie jest jednak tak, że prowadzenie własnej działalności gospodarczej to wyłącznie droga przez mękę. Przedsiębiorczość ma również mnóstwo zalet. Czy więcej niż wad? O tym przekonasz się w trakcie lektury naszego artykułu.

Zalety prowadzenia działalności gospodarczej

Największą i zawsze podkreślaną zaletą bycia „na swoim” jest niezależność od pracodawcy. Nie musisz słuchać poleceń nikogo, komu wydaje się, że wie lepiej. Uważaj jednak, aby nie popaść w przesadny huraoptymizm. „Niezależność” w biznesie jest nieco przereklamowana, bo każdy przedsiębiorca jest uzależniony od sytuacji rynkowej, terminowych płatności czy wydajności swoich pracowników.

Satysfakcja – to bez wątpienia ogromna zaleta prowadzenia działalności gospodarczej. To przede wszystkim właściciel firmy jest beneficjentem sukcesów przedsiębiorstwa i to on ma decydujący wpływ na rozwój biznesu. Jeśli mu się powodzi, to może sobie pogratulować i czerpać z tego nie tylko materialne profity, ale też wspomnianą satysfakcję.

Przedsiębiorca cieszy się o wiele większą swobodą niż pracownik. Sam ustala sobie terminy urlopu, nie musi nikogo prosić o zgodę, jeśli źle się czuje, to po prostu nie przychodzi do biura. Może dowolnie układać sobie godziny pracy. To ogromna zaleta. Dlatego na zostanie przedsiębiorcami decydują się przede wszystkim osoby, które potrafią świetnie zarządzać czasem i chcą się realizować nie tylko zawodowo, ale też prywatnie.

Sky is the limit – znane hasło rodem z wystąpień mówców motywacyjnych świetnie pasuje do sytuacji przedsiębiorcy. To właściciel firmy, nikt inny, decyduje o tym, czy osiągnie sukces w biznesie. Jest to wypadkowa wkładu pracy, dobrego pomysłu na siebie, dobrania sobie odpowiednich współpracowników, słuchania dobrych rad, a także przemyślanych inwestycji, przede wszystkim w wizerunek przedsiębiorstwa. Jeśli uda się połączyć te elementy, to nic nie stanie na przeszkodzie, by osiągnąć tyle, ile się chce. Także pod względem finansowym.

Ogromną zaletą prowadzenia własnej działalności gospodarczej jest uczenie się nowych rzeczy. Pracownika na etacie nie interesuje, jak oblicza się wysokość składek na ZUS, ile wynosi podatek dochodowy, czym jest CIT, VAT, jak umiejętnie generować koszty itd. Przedsiębiorca musi być w pewnym sensie omnibusem, co czasami jest męczące, ale kiedyś ta wiedza może być bardzo przydatna.

Koszty – to zaleta, która nieodłącznie wiąże się z prowadzeniem firmy. Tak naprawdę sprawny przedsiębiorca może znacząco obniżyć swoje zobowiązania wobec państwa, czego na etacie nie da się osiągnąć. Generując koszty (byle z głową!) da się płacić mniejsze podatki, jednocześnie zyskując np. wyposażenie biurowe.

Zarabianie na pasji. Jest to zaleta, o której rzadko się wspomina w tego typu poradnikach. Nie zapominajmy, że przedsiębiorcy z reguły zakładają firmy w branżach, na których się znają, a często są one ich konikami. Tylko mając własną firmę możesz zarobić poważne pieniądze na tym, co naprawdę Cię kręci.

Wreszcie należy też wspomnieć o tym, że właściciela firmy nikt nie może zwolnić. Nie musisz się więc przejmować, co myślą o Tobie przełożeni, nie musisz wikłać się w jakieś układy, byle tylko zachować ciepłą posadkę. Jedynym zagrożeniem dla Twojej pozycji jest biznesowa porażka, która w skrajnym przypadku może Cię zmusić do zamknięcia firmy i poszukania sobie pracy.

Wady prowadzenia działalności gospodarczej

Zacznijmy od tego, czego obawiają się wszyscy zakładający własny biznes: porażki. Najczęściej dochodzi do niej z powodu braku sensownego planu prowadzenia działalności. Statystycznie większość nowych firm zakładanych w Polsce upada po około 18 miesiącach. Dlaczego? Z wielu powodów. Część firm istnieje tylko na papierze i powstaje po to, by otrzymać dotację i nabrać kredytów. Inne są od początku źle prowadzone, brakuje im inwestycji w budowę marki. Niektórzy też po prostu nie nadają się do bycia przedsiębiorcami. Porażka w biznesie boli i czasami wiąże się z poważnymi konsekwencjami, szczególnie ekonomicznymi.

Ryzyko utraty majątku – to bardzo istotna wada. Przedsiębiorcy funkcjonujący na zasadzie jednoosobowej działalności gospodarczej, odpowiadają za swoje decyzje nie tylko majątkiem firmowym, ale też osobistym. Porażka może się więc bardzo negatywnie odbić na sytuacji rodziny.

Mając własną firmę nie masz też poduszki bezpieczeństwa w postaci stałego, comiesięcznego dopływu gotówki. Nikt nie wypłaci Ci minimalnej pensji. To oznacza znacznie niższy komfort psychiczny, szczególnie na początku, gdy firma nie jest jeszcze rozwinięta i ma trudności z pozyskiwaniem klientów.

Pamiętaj o kosztach stałych, które w Polsce są nieprzyzwoicie wysokie. ZUS-u nie interesuje, czy w danym miesiącu udało Ci się coś zarobić. Bez względu na to, czy Twój przychód wyniósł 10 złotych, czy 10 milionów złotych, musisz zapłacić komplet składek (w 2017 roku to blisko 1200 złotych). Ten koszt od razu obciąża Twój budżet, o co w przypadku pracy na etacie nie musisz się martwić (składki opłaca za Ciebie przedsiębiorca).

Biurokracja, masa formalności – istotny minus. Jeśli nie nauczysz się lawirować w gąszczu przepisów podatkowych i ubezpieczeniowych, to będzie gorąco. Deklaracje, księgi, faktury, koszty, przychody, druki – te słowa będą Ci towarzyszyć każdego dnia, a nie brzmią zbyt sympatycznie, prawda?

Wadą prowadzenia działalności gospodarczej jest też to, że w praktyce za wszystko odpowiadasz sam, nawet mając pracowników. To Ty musisz się troszczyć o zlecenia, pilnować budżetu, tak prowadzić biznes, by wystarczyło Ci środków na wypłacenie pensji i rozliczenie się z państwem.

Wielką wadą prowadzenia własnej firmy jest też brak jakichkolwiek przywilejów socjalnych. Zapomnij o płatnym urlopie, dodatkach za pracę w szkodliwych warunkach, płatnych nadgodzinach. Nikt Ci tego nie da, bo to Ty jesteś swoim szefem.

Wielu przedsiębiorców powie, że wadą prowadzenia firmy jest konieczność zatrudnia ludzi. Oczywiście nie dotyczy to każdego, ale jeśli w Twoim przedsiębiorstwie pojawią się pracownicy, to miej świadomość, że ich interesy nie zawsze będą tożsame z Twoimi. A gdy jeszcze będziesz mieć do czynienia ze związkiem zawodowym, to… Trzymaj się mocno.

Własna działalność gospodarcza wiąże się też z tym, że bardzo trudno będzie Ci przewidzieć poziom wpływów. Nie masz tego komfortu, że „czy się stoi, czy się leży, dwa tysiące się należy.” Z tego powodu możesz czuć ciągłe napięcie i obawę o przyszłość rodziny.

Nie można zapomnieć także o tym, że polscy przedsiębiorcy to potencjalni przyszli klienci opieki społecznej. Oczywiście trochę to przerysowaliśmy. Chodzi jednak o to, że pomimo opłacania bardzo wysokich składek na ZUS, wysokość emerytur dla samozatrudnionych będzie żenująco niska (większość przedsiębiorców opłaca składki od minimalnej podstawy). Wiąże się to zatem z koniecznością odkładania środków na prywatną emeryturę lub inwestowania nadwyżek np. w nieruchomości. Trzeba tylko mieć na to pieniądze.

Na koniec wspomnijmy o tym, że rozwijanie firmy, choć początkowo fascynujące, może nie przynieść żadnego efektu. Po kolejnym miesiącu bez wpływów zacznie Cię dopadać frustracja, pojawi się zniechęcenie. Praca na etacie jest pod tym względem o wiele mniej stresująca i absorbująca. 

Jak widzisz zalety i wady z grubsza się równoważą. Czy zatem warto? Na to pytanie musisz sobie odpowiedzieć sam, analizując, co jest dla Ciebie ważniejsze. Komfort psychiczny, czy rozwój? Jeśli bardziej przemawia do Ciebie idea „ciepłej wody w kranie”, to bez dwóch zdań zostań na etacie. Jeśli jednak czujesz, że praca dla kogoś Cię ogranicza, że Twoje umiejętności nie są wykorzystywane, że sam zrobiłbyś to o wiele lepiej, to spróbuj przedsiębiorczości.

Pamiętaj jednak, że najważniejszy jest dobry pomysł i jego konsekwentne wprowadzanie w życie. Nie lekceważ też konieczności budowania rozpoznawalnej marki, bo bez tego w dzisiejszym biznesie zwyczajnie nie da się funkcjonować.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie